2000 kunstwerken op pocketformaat
2000 kunstwerken op pocketformaat
AMSTERDAM, 14 MAY 2018
The following article is in Dutch. We apologize for the inconvenience for those who do not speak Dutch.
Veel mensen hebben er wel een paar in de kast staan: de lichtvoetige detectives uit de zwarte beertjes-reeks van Uitgeverij A.W. Bruna & Zoon. Maar weinigen zullen beseffen dat de herkenbare omslagen ervan door (ADCN-erelid) Dick Bruna zijn ontworpen.
Net als in het geval van de nijntje-reeks kenmerken de omslagen van ‘De Saint’, ‘De Schaduw’ en ‘Maigret’ zich door heldere contrasterende kleuren, eenvoudige abstracte vormen, iconische silhouetten, egale vlakken en overtuigende contouren.Tussen 1951 en 1969 ontwierp Bruna ruim 2000 (!) omslagen. In het begin noodgedwongen. De jonge Bruna had het werk van Picasso, Matisse en Léger gezien tijdens een stage in Parijs. Het maakte zo’n diepe indruk op hem, dat hij kunstenaar wilde worden. Maar zijn vader besloot dat zijn zoon voor de uitgeverij moest gaan werken.
De werkdruk (soms moesten er wel drie omslagen per week worden gemaakt), zorgde ervoor dat Bruna een razendsnelle artistieke ontwikkeling doormaakte. Geen techniek liet hij onbenut: scheuren, fotografie, collage, tekenen, schilderen.
Wat me als curator van de tentoonstelling ‘Dick Bruna. Kunstenaar’ (Rijksmuseum, 2015) altijd zal bijblijven, was het geleidelijke inzicht dat de boekomslagen daadwerkelijk waren geïnspireerd op de Franse avant-garde kunst. Net als Matisse knipte Bruna bijvoorbeeld vormen uit gekleurd papier en liet hij perspectief achterwege. In het boekomslag ‘Maigret aan de Rivièra’ zijn de schaarsporen en de nadruk op het platte vlak heel duidelijk zichtbaar. En zoals Léger maakte hij lijntekeningen met losse kleurvlakken erachter, zoals bij ‘Maigret en de geschaduwde schoolmeester’. Dat vond Bruna spannend, want ‘dan moet je twee keer kijken’.
Bruna zag de omslagen zelf waarschijnlijk ook als meer dan ontwerpen; ‘dick’, schreef hij duidelijk leesbaar onder elke voltooide compositie. Zo kan nagenoeg iedere Nederlander zich rijk rekenen met een gesigneerd kunstwerk op pocketformaat.
Tekst: Caro Verbeek
Beelden: Uitgeverij A.W. Bruna & Zoon